نیّت نماز مغرب و عشا پس از گذشت وقت

·         سوال : الف) نماز مغرب و عشا تا چه زمانی ادا می باشد؟

ب) پس از گذشت وقت ادا، به چه نیّتی باید خوانده شوند؟

امام خمینی (ره) : الف) وقت ادای نماز مغرب و عشا در حال اختیار از مغرب تا نصف شب می باشد.

ب) اگر کسی از این ساعت (نصف شب) یه واسطه عذری یا عمداً نماز را تاخیر انداخت بنابر احتیاط تا طلوع فجر می تواند به نیت ما فی الذمه بخواند. (تحریر الوسیله (عربی)، اسماعیلیان، 1408 ه ق، سوم، ج1، ص137 و 138، م6)

آیت ا... اراکی : الف) وقت ادای نماز مغرب و عشا در حال اختیار از مغرب تا نصف شب می باشد.

ب) اگر کسی تا این ساعت (نصف شب)‌اضطراراً یا عمداً نماز نخوانده اگر چه عامداً گناه کرده لکن در عامد احتیاط واجب است؛‌ ولی در مضطر ظاهراً بهتر است تا طلوع فجر به نیت نه ادا نه قضا (ما فی الذمه) بخواند. (عروه الوثقی، تبلیغات اسلامی، 1372، ج1، ص386، (فصل2))

آیت ا... بهجت : الف) وقت ادای نماز مغرب و عشا برای مختار از مغرب تا نصف شب می باشد.

ب) بنابر اظهر جایز نیست تأخیر نماز مغرب و عشا از نصف شب؛ ولی بنا بر احتیاط واجب مضطر و عامد اگر از نصف شب تأخیر اندازد؛ باید تا طلوع فجر بدون نیت ادا و قضا بخواند. (وسیله النجاة ،شفق، 1423ه ق ، الثانیه، ج1، ص174، م605 و 607)

آیت ا... تبریزی : الف) وقت ادای نماز مغرب و عشاء برای کسی که مختار است از اول مغرب تا نصف شب می باشد.

ب)‌ برای مضطر تا طلوع فجر صادق ادامه دارد و بنا بر احتیاط وجوبی ، کسی که عمداً نماز را از نصف شب تأخیر انداخته قبل از طلوع فجر به نیت نه ادا و نه قضا ( مافی الذمه) بخواند.(منهاج الصالحین، مدین، 1426 ه ق، الاولی، ج1، ص136، فصل الثانی)

آیت ا... خامنه ای : الف) وقت ادای نماز مغرب از هنگامی است که سرخی بعد از غروب آفتاب از طرف مشرق می آبد زایل شود؛ تا هنگامی که فقط به قدر نماز عشا تا نیمه شب مانده است. وقت عشا از هنگامی است که به قدر خواندن نماز مغرب از مغرب گذشته تا نیمه شب) (رساله عملیه،‌ ص21، و اجوبة الاستفتائات، ص73، س363)

آیت ا... خوئی : الف) وقت ادای نماز مغرب و عشا ما بین مغرب و نصف شب می باشد در حال اختیار.

ب) برای مضطر تا طلوع فجر ادامه دارد و اگر کسی عمداً تأخیر انداخت بنابر احتیاط واجب تا طلوع فجر بدون نیت ادا و قضا (ما فی الذمه) بخواند اگر چه به واسطه تأخیر گناه کرده است. (عروه الوثقی، احیاء آثار الامام الخوئی،‌ 1421 ه ق، دوم ، ج1، ص372)

آیت ا.. سیستانی : الف) وقت ادای نماز مغرب و عشا برای مختار اول مغرب تا نصف شب است.

ب) و برای مضطر تا طلوع فجر وقت وسعت دارد. و اگر کسی از روی اختیار یعنی عمداً نماز مغرب یا عشا را نخوانده بنابر احتیاط واجب، تا قبل از اذان صبح به نیت ما فی الذمه بخواند. (عروة الوثقی، مکتب آیت ا... سیستانی، 1425 ه ق، الثانیه، ج2،‌ ص11)

آیت ا.. شبیری زنجانی : الف) وقت ادای نماز مغرب از اول مغرب و نماز عشا بعد از سه رکعت نماز مغرب است و آخر وقت نماز عشا برای افراد غیر معذور نصف شب است.

ب) اگر کسی به واسطه عذری نماز مغرب و عشا را  تا نصف شب نخواند نمازش قضا نشده و باید آن را تا قبل از نماز صبح بخواند و می تواند نیت ادا کند؛ و احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون نیت ادا و قضا بخواند و اگر از روی معصیت نخواند نماز وی قضا شده است، و احتیاط مستحب آن است که تا قبل از اذان صبح بدون نیت ادا و قضا نماز را به جا آورد. (توضیح المسائل، دفتر معظم له، 1385، نهم، ج1، ص181، م744، 747، 748)

آیت ا... صافی گلپایگانی : الف) وقت ادای نماز مغرب و عشا از مغرب تا نصف شب در حال اختیار می باشد.

ب) برای کسی که عذر داشته و نماز را تا نصف شب نخوانده تا طلوع فجر می تواند بخواند و بعید نیست کسی که عمداً نخوانده نیز وقت تا فجر باقی باشد اگر چه گناه کرده است. لکن احتیاط واجب است به نیت ما فی الذمه بخواند. (هدایة العباد، دار القرآن الکریم، 1416 ه ق، الاولی، ج1، ص108 ، م638)

آیت ا... فاضل لنکرانی : الف) ما بین مغرب و نصف شب وقت ادای نماز مغرب و عشا است. (برای مختار)

ب)‌برای مضطر و معذور که نتوانسته تا نصف شب نماز بخواند بنابر احتیاط واجب تا قبل از اذان صبح به نیت ما فی الذمه بخواند و اگر تا طلوع آفتاب به اندازه دو نماز باقی نمانده باشد، بنابر احتیاط نماز عشا را به جا آورد و احتیاط واجب آن است که بعد از وقت هر دو را قضا کند. اما این حکم برای عامد منع دارد. (نماز وی قضا شده است).(عروة الوثقی، فقه الائمه الاطهار، 1422 ه ق، الاول، ج1، ص366 و 367)

آیت ا... گلپایگانی : الف)‌وقت ادای نماز مغرب و عشا برای مختار از اول مغرب تا نصف شب است.

ب) برای کسی که مضطر بوده و هر دو نماز را تا نصف شب نخوانده تا طلوع فجر وقت ادامه دارد؛ بلکه برای عامد نیز بعید نیست حکم این گونه باشد، بنابر این پس از نیمه شب نمازش قضا نیست، اگر چه گناه کرده است، لکن بنابر احتیاط بعد از نصف شب به قصد ما فی الذمه بخواند. (هدایة‌ العباد، دار القرآن الکریم، 1413 ه ق، الاولی، ج1، ص126 ، م638)

آیت ا... مکارم شیرازی : الف) بنا بر اقوا وقت نماز مغرب و عشا از مغرب تا نیمه شب ادامه دارد.

ب) هر گاه عمداً نماز مغرب و عشا را تا نصف شب نخواند و وقت آن گذشته ، باید قضا کند، اما اگر به واسطه ی عذری نخوانده باشد باید تا قبل از نماز صبح به جا آورد و نماز او ادا است.(عروة الوثقی، مدرسه الامام امیر المؤمنین، 1413 ه ق، الثانیه، ص153، توضیح المسائل، مدرسه الامام امیر المؤمنین، 1383، چهل و یک ، ص134، م 675 و 679 و 680)

آیت ا... نوری همدانی : الف) وقت ادای نماز مغرب و عشاء از اول مغرب تا نصف شب می باشد در حال اختیار.

ب) اگر از روی معصیت یا به واسطه عذری تا نصف شب نماز مغرب با نماز عشا را نخوانده می تواند تا قبل از اذان صبح بنا بر احتیاط واجب بدون نیت ادا و قضا بخواند. (توضیح المسائل،‌ مهدی موعود (عج)، 1381، هیجدهم، ص156، م741، منتخب المسائل، ص88، م188 و 191)

آیت ا... وحید خراسانی : الف) وقت ادای نماز مغرب و عشاء از اول مغرب تا نصف شب می باشد(در حال اختیار.)

ب) برای مضطر تا طلوع فجر صادق ادامه دارد اگر کسی عمداً نماز مغرب یا عشا را تا نصف شب نخوانده احوط آن است که تا قبل از اذان صبح بدون نیت ادا و قضا به جا آورد.(منهاج الصالحین،‌ مدرسه الامام باقر العلوم، الثانیه، ج 2 ، ص 146  و 147 )